Psikoterapi genel bir tanımlama olarak; ruhsal rahatsızlıkların terapi seansları eşliğinde sözel etkileşim yöntemiyle çözümlenmesi durumudur.
Bilişsel Davranışçı Psikoterapi (BDT), psikoloji, danışmanlık, aile terapileri ve ruhsal rahatsızlık alanlarında bilimsel bulgulara dayalı olarak geliştirilen çağdaş bir psikoterapi türüdür. Etkinlik açısından üzerinde en çok çalışılan terapilerdendir. Danışanların daha çok güncel sorunlarına odaklanır. Süre olarak diğer terapi türlerinden daha kısa sürede sonuç verir. BDT aynı zamanda beceri geliştirme bakımından da kişilere yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Danışanlar yaşadıkları duygu ve sergiledikleri davranışlarının gerisinde düşüncelerinin, algılarının ve yorumlamalarının yattığı gerçeği ile karşı karşıya kaldıklarında aslında bir şeyi daha öğrenmiş olmaktadırlar; bakış açısı ve yorumlama değiştiğinde duygu ve davranışlar da değişebilmektedir. Bu durum kişinin gelecekte yaşayabilecek olduğu kimi sorunlar karşısında daha fazla çözüm odaklı olmasını da sağlamaktadır. Bu yüzden BDT, sadece günümüz sorunlarına sunulan çözümlerle sınırlı kalmamakta, gelecek sorunlara yönelik yeni beceriler kazandırarak kişilerin güvenli bir yaşam sürdürmelerine ve yeni bir yaşam felsefesi geliştirmelerine de imkan tanımaktadır.
Bilişsel Davranışçı terapinin kullanıldığı hastalıklar
Çok sayıda çalışma BDT’nin depresyonda, panik atak, sosyal fobi gibi kaygı (anksiyete) bozukluklarında, Obsesyonlar (OKB) ve diğer korku bozukluklarında, bipolar bozukluk, madde kötüye kullanımı, travma sonrası stres bozukluğu, öfke, kişilik bozuklukları, kronik ağrı, ilişki sorunu, evlilik sorunları ve aile terapileri, vajinismus, anoreksiya, bulimia gibi yeme bozuklukları ve vücut dismorfik bozukluğunda,somatoform bozukluklar ve çeşitli çocukluk çağı bozukluklarında etkili olduğunu göstermiştir.Örneğin depresyon tedavilerinde BDT genel olarak ilaç tedavisine eşit veya ilaç tedavisinden üstün bulunmuştur. Üstelik 1 yıl içinde yineleme oranı BDT’de sadece %29.5 iken, bu oran ilaçlı tedavide %60 olarak bulunmuştur.(Turkçapar (2007), Leahy (2000),Köroğlu (2009). Kısacası Bilişsel Davranışçı terapiler hem kısa sürede etki yapmakta hem de daha uzun süre kalıcı olmaktadır.
BDT seansları nasıl işler, kaç seans uygulama yapılır?
BDT yapılandırılmış bir terapi türüdür. Seans başında hastalığın tanınması ve gidişatı hakkında bilgi edinmek amacıyla çeşitli form ve ölçekler doldurtulabilir. Terapist ve danışanın birlikte belirledikleri gündem dahilinde seanslar sürdürülür. Ortalama 45 dakika civarında süren seansların kaç kez yapılacağı hakkında kesin bir şey söylemek çoğu kez mümkün değildir. Ancak seansların ilerlemesiyle birlikte terapistiniz olası bir şeyler söyleyebilir.
Seanslar başlangıçta özel bir durum yoksa haftada bir şeklinde programlanır. Danışan kendini iyi hissetmeye başladığında seans aralıkları 15 günde bir’e çıkabilir. Zamanla 3 haftada bir, ayda bir şeklinde kademeli olarak terapiler seyrekleştirilir. Terapi seanslarına 3, 6 ve 12ci aylarda güçlendirme seansları şeklinde devam edilerek terapi sonlandırılır.
BDT kendi kendine yardım ev ödevleri
BDT ev ödevleri terapinin etkinliği bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Araştırmalar ev ödevlerini yerine getiren danışanların daha hızlı iyileştikleri ve daha uzun süre iyi kaldıklarını göstermektedir. Hastalığa ilişkin terapistiniz tarafından verilecek olan ev ödevinde düşünce duygu ve davranışlarınızın seyrinden kişiler arası iletişim becerilerine kadar bir çok şey yer alabilir. Ev ödevlerini yerine getirirken edineceğiniz beceriler sonraki sorunlarınızda baş etme aracınız olabilir.
Kaynaklar:
Türkçapar. M.H. (2007). Bilişsel Terapi. HYB. Ankara.
R.L.Leahy & S.J.Holland. Treatments Plans and Interventions for Depression and Anxiety Disorders. Guilford Pub. Inc. 2000.
Köroğlu. E. (2009). Bilişsel Davranışçı Psikoterapiler. HYB. Ankara.